Als arrangeur of componist ontkom je er niet aan om een kerstnummer te bewerken. En vaak het liefst al in de zomer zodat het op tijd op de lessenaars van de muzikanten kan liggen.
In de onderstaande video krijg je een groot aantal tips om kerstmuziek te schrijven in Dorico. Je kunt de video hieronder bekijken of eerst even verder lezen om te zien wat er wordt besproken in deze video.
1) Muziek scannen met je iPhone
Als eerste wordt het programma Playscore 2 besproken. Hiermee kun je bladmuziek scannen. Bijvoorbeeld van het kerkkoor waar een blazersarrangement bij geschreven moet worden. Even scannen, omzetten naar MusicXML en importeren in Dorico.
Playscore 2: https://www.playscore.co
0:00 – Intro
4:40 – Getting the notes into Dorico
5:15 – Scanning music with PlayScore 2 from a phone
9:20 – Save as MusicXML
10:55 – Ding Dong Merrily On High
2) vanuit de gescande XML-file naar Dorico
Vanuit een geimporteerde MusicXML staat nooit alles in een keer goed. Zo staan er soms wat markups die je wilt verwijderen. Met een handige ‘filter optie’ verwijder je dit. Vervolgens het juiste tempo toevoegen (via SHIFT-T) en het klinkt al herkenbaar als ‘ding dong merrily on high’.
11:00 – Import a MusicXML in Dorico
11:40 – Remove the fingering markings
3) Instrumenten toevoegen aan dit koor-arrangement
Nu het koorarrangement in de computer staat, wordt het tijd om er een pianopartij van te maken.
Om snel te zien of de ‘voicing’ in orde is is het handig om ‘voice colors’ aan te zetten. Dit doe je via VIES > NOTE & REST COLORS. Alle stemmen hebben nu hun eigen kleurtje zodat je snel ziet of de voicing klopt.
Via de toets F kun je makkelijk een stem FLIPPEN oftewel, een stem omdraaien.
13:45 – Adding a piano part
14:25 – Copying notes to the piano
15:10 – Sorting the voices and showing Voice Colours
4) Koperkwintet toevoegen
Vervolgens is het tijd om een brass kwintet toe te voegen. In dit geval een ‘koperkwintet’. Je leert in de video hoe je via de ‘select more’ filter snel een bepaalde voice kopieert. Zo kopieer je ‘voice 1’ naar de trompet, ‘voice 2’ naar de 2e trompet, etcetera.
16:55 – Adding instruments for a Brass Quintet
18:00 – Using Select More to filter notes from one voice
18:50 – Reset stem directions using Remove forced stem
20:05 – Paste Special and Swap notes between instruments
Superhandig deze optie. Als je trompet 1 en trompet 2 samen selecteert en je kiest voor “Swap notes” dan wisselen deze twee instrumenten. Daarmee wordt trompet 2 interessanter om te spelen en de 1e trompettist kan even wat meer relaxen.
20:50 – Paste Special and Explode notes to more staves
Via Explode zou je ook Dorico kunnen laten beslissen waar de pianopartij terecht komt. Hij maakt dan van 1 pianopartij muzieknoten bij het koperkwintet. Je hebt dan minder te zeggen waar wat terecht komt. Maar het is te proberen want het kan snel werken.
22:20 – Generate Chord Symbols from Notes
Nieuw in Dorico is de mogelijkheid om akkoorden te maken van noten. Selecteer een gedeelte met noten en kies voor ‘Generate chord symbols from selection’:
Vervolgens krijg je een nieuw scherm met akkoord-opties zoals dat je akkoorden wilt voor ‘elke beat’:
Klik op OK en het resultaat:
24:00 – Generate Notes from Chord Symbols
Sinds Dorico 4.3 (november 2022) is het ook mogelijk om andersom te werken. Op basis van de toegevoegde akkoordsymbolen noten tevoorschijn toveren. Selecteer bijvoorbeeld de lege maten van het koperkwintet en kies voor ‘generate notes from chord symbols in selection’. Op basis van de akkoordsymbolen bij de piano worden nu noten gegenereerd voor het koperkwintet:
Ook hier weer een tussenscherm hoe je om wilt gaan met het aantal noten per beat, voor welke instrumenten, welk instrument de basnoten moet spelen, etcetera:
Het resultaat:
26:00 – Using the Jump Bar to run features
Als je de jump-bar tevoorschijn haalt (via “J”) en je typt “generate notes from chords” dan kan het ook
26:20 – Using Generate Notes combined with quickly copying top line/tune
5) Een ander nummer: god rest ye merry gentlemen
27:45 – God Rest Ye Merry Gentlemen
28:20 – Sorting the voices and showing Voice Colours
Via de toets “V” kun je de voicing wisselen (=switch voices). Via de toets “F”kun je het stokje ‘flippen’ van boven naar beneden of andersom. Ook nu weer werkt dat handig als je de voice colors aanzet.
28:30 – Using shortcut V to switch voices and F to flip stems
28:40 – Filtering using the Jump Bar
31:10 – Filter with deselect
32:40 – Key Commands for shortcuts and Jump bar shortcuts in Preferences
33:10 – Generate Chords Symbols from Notes
Het resultaat:
Via “ALT-linkerpijl” verplaats je de Em een paar plaatsen naar links.
34:15 – Generate Notes from Chord Symbols
Nu we akkoorden hebben kunnen we weer noten genereren bij deze akkoorden voor ons koperkwintet.
Je ziet hierboven dat de trompet1 niet de top-melodie heeft van de piano. Dat is bewust, maar dat kun je aanpassen in de opties die je krijgt.
35:30 – Generate Notes from Chord Symbols – the options (Note Input Options)
Als je niet tevreden bent met de automatisch gegenereerde noten, dan is het de moeite waard om eens te kijken bij alle opties. Via Note Input Options zijn er weer heeeeel veel opties om bijvoorbeeld de default gedragingen van het genereren van noten op basis van akkoordsymbolen aan te passen. Dan worden de volgende keer de noten gegenereerd op basis van jouw muzikale voorkeuren:
Stille nacht en violen
Weer een nieuw kerstnummer, nu met violen toegevoegd:
37:50 – Silent Night – lead line and chords
38:10 – Add String Section
39:05 – Generate Notes from Chord Symbols
De notenbalken bij de violen zijn ook weer heel snel gevuld met noten door het automatisch genereren van noten:
40:05 – Splitting long notes on the rhythm grid or with the caret
Via ALT-U wordt een lange noot omgezet naar kwartnoten.
Als je de ‘carrot line’ aanzet en dan ALT-U indrukt dan komt er op het punt van de ‘carrot line’ een split. Hierdoor kun je een lange noot snel omzetten naar een ritme.
41:09 – Specify the rhythm first, then Generate Notes from Chords
Wat ook handig kan zijn is om eerst een ritme te bepalen. Bijvoorbeeld:
En vervolgens de ‘generate notes from chord’ optie te gebruiken. Dan worden de noten direct in dat geschreven ritme gegenereerd. Je moet dan wel in het volgende venster zeggen dat je het ritme wilt gebruiken van “viool 1”:
Het resultaat;
44:40 – Playscore website – https://www.playscore.co
Tips bij teksten
44:50 – Lyric Hyphenator – https://juiciobrennan.com/hyphenator/
Vaak kun je online wel een songtekst vinden. Via de link hierboven kun je die songtekst splitsen en voorzien van ‘hyphens’. Dan kun je daarna die lyrics heel snel toevoegen.
Een nieuwe feature die ik ook nog niet kende is dat je een hele zin/regel van de songtekst kunt bewerken:
Een voorbeeld van het bewerken van een hele songtekst-regel: (via ‘edit line of lyrics’0
45:30 – Paste lyrics back in to Dorico
46:35 – Paste articulations
Delen van je arrangement
47:05 – Sharing arrangements via Dorico for iPad (https://apps.apple.com/us/app/dorico-…)
Je zou alle muzikanten de ‘gratis ipad versie van Dorico’ kunnen geven. Ze kunnen dan de muziek niet bewerken, maar hebben wel de mogelijkheid om te luisteren en spelen.
Arrangementen samenvoegen
48:40 – Importing flows and xml into existing projects
Via “import flows” kun je bestaande arrangementen invoegen in een Dorico project. Je kunt de bestaande spelers ‘mergen’ zodat automatisch de meeste stemmen worden overgenomen. Anders is het met de tips hierboven ook heel eenvoudig weer uit te breiden met meer nootjes als er extra muzikanten zijn in het nieuwe project.
50:22 – Viewing parts and reordering the set list
51:45 – Comments and questions from the chat
53:10 – Renumber layouts
